Ҳанафий мазҳабында жума намазынан алдынғы ҳәм кейинги сүннет намазларының баяны

Мѳмин-мусылманлар бес ўақыт парыз намазлары менен бирге Сүннет намазларын да оқыўы мәлим. Сүннет намазлары муаккада ҳәм ғайры муаккадаға бөлинеди, яғный атап өтилген ҳәм атап ѳтилмеген сүннетлер. Муаккада сүннетлер ҳүким тәрептен Пайғамбарымыз саллаллаҳу алайҳи ўа саллам даўамлы атқарғаны ушын ўәжипке жақын дәрежеде турады. Оларға итибарсызлық етиў мүмкин емес.

Ҳанафий мазҳабымыз фиқҳий текстлеринде жазылыўына көре, парыз намазлары менен оқылатуғын айтып өткен сүннетлер төмендегилер:

-таң намазы парызынан алдын еки рәкат;

-пешинниң парызынан алдын төрт ҳәм парызынан кейин еки рәкат;

-шамның парызынан кейинги еки рәкат;

-хуфтанның парызынан кейинги еки рәкат;

-жума намазынан алдын төрт ҳәм кейин төрт рәкат;

Ең күшли сүннет намазларынан бири-таңғы намаздың 2 рәкат сүннети. («Фатовои Оламгирия"ва"Ат-Табйин» китаплары).

Ҳанафий мазҳабларымызға көре, Жума намазынан алдын оқылатуғын төрт рәкат Сүннет намазы ҳаққында бир қанша ҳәдиси шәрифлер бар. Атап айтқанда: Яғный, Ибн Масъуд разияллаҳу анҳудан рәўият етилген ҳәдисте ол адам айтады: «Пайғамбарымыз саллаллаҳу алайҳи ўа саллам ҳәр Жума намазынан алдын төрт рәкат ҳәм одан кейин төрт рәкат намаз оқыр еди». (Имам Термизий рәўияты).

Төмендеги белгили ҳәдиске Ҳанафий мазҳаб имамлары түсиндирме жуўмағында Жума намазынан алдынғы төрт рәкат сүннетти де қосқан.

Яғный, Умму Ҳабиба разияллаҳу анҳодан рәўият етиледи, ол айтады: Мен Расулуллаҳ саллаллаҳу алайҳи ўа салламнан еситтим: «Ким бир кеше-күндизде он еки рәкат намаз оқыса, жәннетте Бул намазлары ушын бир үй қурылады». Имам Термизий бул ҳәдиске зыяда етип: «Пешиннен алдын төрт рәкат, оннан кейин еки рәкат, шамнан кейин еки рәкат, хуфтаннан кейин еки рәкат ҳәм таң намаздан алдынғы еки рәкат (сүннет) намазлары», деп айтқан. (Имам Муслим ҳәм Имам Термизий рәўият еткен).

Бул ҳәдиске сүйенип Имам Ибн Нужайм раҳимаҳуллаҳ та бир кеше-күндизде он еки рәкат намаз айтып өтилген сүннет бар: «Олар таңғы намаздың еки рәкат, пешиннен алдынғы төрт рәкат ҳәм пешиннен кейинги еки рәкат, шамнан кейинги еки рәкат ҳәм де хуфтаннан кейинги еки рәкат. Соның менен бирге, Жумадан алдынғы ҳәм кейинги төрт рәкат, Рамазанда хуфтаннан кейин он сәлем менен оқылатуғын жигирма рәкатлы тараҳеҳ намазлары», деп санап өткен («Ал-ашбаҳ ван-назоир» китабы).

Солай екен, жоқарыда келтирилген Ҳанафий мазҳабымыздың белгили фиқҳий китаплары ҳәм келтирилген айырым ең исенимли деп есапланған саҳиҳ ҳәдислерден жуўмақ етип, мазҳаб илимпазларымыз нәзеринде Жума намазынан алдынғы төрт рәкатлы Сүннет муаккада Сүннет намазлар қатарына киреди. Гейде мешитлеримизде мине усы сүннетти көзкөреки тәрк етип атырған адамларды көремиз.

Негизинде, олар надурыс түсиник себепли сүннети муаккаданы тәрк етпекте. Бул дәрежедеги сүннетлер үзирсиз тәрк етилмейди. Кери жағдайда, дүнья ҳәм ақыретте жуўап береди.

Жаҳонгирхон Аброров

Muslim.uz сайтынан Хожели районы «Пирим ийшан баба» мешити имам-найыбы Қурал ТАЙЫРОВ таярлады.